Ziekteverzuim en langdurige afwezigheid door burn-outs kosten organisaties jaarlijks miljoenen, schrijft Intermediair. Preventief handelen is beter dan genezen. Hoogleraar Marianne van Woerkom deelt waardevolle inzichten over hoe zowel medewerkers als leidinggevenden verzuim kunnen tegengaan door meer positiviteit op de werkvloer te stimuleren.
Verzuimpreventie begint bij de organisatie
‘Het wordt tijd dat organisaties het welbevinden van hun medewerkers centraal stellen,’ stelde Marianne van Woerkom in haar recente oratie. De krappe arbeidsmarkt dwingt bedrijven hier meer aandacht aan te besteden, maar het gebeurt nog onvoldoende. ‘Met als gevolg dat we heel veel uitval zien door ziekte en burn-outs. Een positieve instelling alleen is niet genoeg als de werkdruk te hoog wordt – dan is verzuim vaak onvermijdelijk. Organisaties kunnen dit voorkomen door gerichte interventies en teamsessies waarin problemen worden aangepakt, anders verliezen ze hun mensen.’
Sterke punten benutten vermindert verzuimrisico
Van Woerkom, hoogleraar positief psychologisch perspectief aan de Universiteit Tilburg, onderzoekt hoe positieve eigenschappen van werknemers bijdragen aan verzuimpreventie. ‘Leidinggevenden kunnen verzuim verminderen door medewerkers te helpen hun sterke punten te ontdekken, deze vaker in te zetten, en verder te ontwikkelen.’
Deze aanpak vraagt om zelfreflectie en open communicatie, wat niet voor iedereen vanzelfsprekend is. ‘Het herkennen van je eigen sterke punten is lastig. Leidinggevenden kunnen observeren wanneer medewerkers optimaal functioneren en welke kwaliteiten daaraan bijdragen. Dit inzicht helpt bij het voorkomen van overbelasting en verzuim.’
Balans vinden voorkomt ziekteverzuim
Onderzoek toont aan dat mensen die optimaal functioneren ongeveer drie keer zo vaak positieve als negatieve emoties ervaren. Om verzuim te voorkomen, moeten werknemers de ‘negativiteitsbias’ overwinnen. ‘Als werknemer kun je zelf stappen zetten om negatief denken te doorbreken, maar wat cruciaal is: werk in een domein dat je ligt. Wanneer het werk je goed afgaat, geeft dat energie en maakt je weerbaarder tegen moeilijke periodes die anders tot verzuim kunnen leiden.’
Praktische tips om verzuim te verminderen
Leidinggevenden spelen een cruciale rol bij verzuimpreventie. ‘Ze kunnen bewust oog krijgen voor positieve aspecten, zoals talenten van medewerkers of momenten waarop medewerkers floreren. Structurele aanpakken, zoals vergaderingen beginnen met positieve ervaringen, kunnen het werkklimaat verbeteren en verzuim verminderen.’
Maar er schuilt ook een risico in te veel focus op problemen: ‘Alles wat je aandacht geeft, groeit. Te veel nadruk op werkdruk kan de negativiteitsbias versterken. Deens onderzoek toont zelfs aan dat burn-out ‘besmettelijk’ kan zijn, wat tot meer verzuim leidt. Medewerkers die met burn-outklachten van baan wisselen, kunnen deze klachten onbewust overdragen op nieuwe collega’s.’
Door een positieve werksfeer te creëren en preventief te handelen, kunnen organisaties verzuim significant terugdringen. De sleutel ligt in het vinden van balans: problemen aanpakken zonder ze onnodig te vergroten, en tegelijkertijd bouwen aan een positieve werkomgeving waar medewerkers kunnen floreren.
Lees hier de oratie van Marianne van Woerkom ‘Positieve Organisaties: Work in Progress’.