Volgens psychiater Christiaan Vinkers (Amsterdam UMC) is het tijd om anders te praten over mentale gezondheid. De huidige toon is vaak te negatief, zegt hij in een interview met Quest. “Door steeds te benadrukken hoe slecht het met ons gaat, creëren we een echoput van ellende.”
Negatief frame
Vinkers wijst erop dat psychische klachten van alle tijden zijn, maar dat we in de huidige berichtgeving doen alsof het een nieuw probleem is. “We hebben een soort bijziendheid voor onze eigen tijd,” zegt hij. Daardoor ontstaat het beeld dat we leven in een ‘hypernerveuze samenleving’, een frame dat volgens hem weinig onderbouwd is en bovendien averechts werkt.
Negatief taalgebruik kan leiden tot wat Vinkers een “concept creep” noemt: psychiatrische termen worden steeds breder toegepast en verliezen hun onderscheidende betekenis. “Als we alledaags ongemak te snel een label geven, vervaagt het verschil tussen iemand met lichte klachten en iemand met een ernstige stoornis.”
Overmedicalisatie en realisme
Volgens Vinkers moeten we waken voor zowel overmedicalisatie als demedicalisatie. “Als we elk ongemak een diagnose geven, verliezen we realisme. Maar als we alles wegwuiven als ‘gewoon stress’, doen we mensen met serieuze klachten tekort.”
Hij pleit voor meer preventie en realistisch beleid in plaats van paniek. “We kunnen en moeten niet iedereen behandelen in de GGZ. De lichtere klachten moeten we in de samenleving aanpakken, met aandacht voor factoren als werkdruk, inkomensongelijkheid en verbondenheid.”
Perspectief in plaats van paniek
De kern van zijn betoog: mentale gezondheid vraagt om perspectief in plaats van angst. “We moeten niet minder praten over mentale gezondheid, maar anders. Niet alarmistisch, maar constructief. Met kennis, nuance en hoop.”
Lees het volledige artikel bij Quest.