Liselotte, een gemeentemedewerker, voelde zich ‘genaaid’ toen ze ontdekte dat haar salaris lager was dan dat van een mannelijke collega met dezelfde leeftijd, opleiding en ervaring. Toen ze dit aankaartte bij haar leidinggevenden, kreeg ze nul op het rekest. ‘Je zou hopen dat het management de moed heeft om de loonkloof aan te pakken,’ vertelt ze. ‘Het was extra pijnlijk omdat mijn leidinggevenden zelf vrouwen waren.’ Haar verhaal is te lezen op de website van RTL.
Volgens vakbond FNV is Liselotte zeker niet de enige. Vrouwen verdienen in Nederland nog altijd minder dan hun mannelijke collega’s, ook al doen ze hetzelfde werk. ‘De loonkloof wordt kleiner, maar het gaat veel te langzaam,’ zegt Bas van Weegberg, bestuurslid bij FNV, op Equal Pay Day. Op deze dag werken vrouwen symbolisch de rest van het jaar ‘voor niets’.
De cijfers liegen niet
Cijfers van het CBS over 2022 laten zien dat vrouwen gemiddeld 6,9 procent minder verdienen dan mannen. Vooral in het bedrijfsleven is het verschil groot, en bij financiële instellingen zelfs 10 procent. Deze cijfers zijn gecorrigeerd voor factoren zoals functie, opleiding en ervaring.
Volgens de FNV is het verschil nog groter als je kijkt naar het uurloon: vrouwen verdienen per uur 12 procent minder dan mannen.
Liselotte ontdekte het verschil toevallig tijdens een gesprek met haar collega. Hij bleek twee salaristreden hoger te zijn ingeschaald. ‘Toen ik het aankaartte bij het management, kreeg ik te horen dat hij gewoon beter had onderhandeld.’
Transparantie als oplossing
Er zijn nieuwe regels in aantocht die bedrijven dwingen transparanter te zijn over salarissen. Werknemers mogen straks vragen naar loonverschillen en werkgevers mogen niet meer informeren naar het vorige salaris tijdens onderhandelingen. Grote bedrijven moeten jaarlijks de loonkloof meten en aanpakken als die groter is dan vijf procent.
Kleinere bedrijven hoeven dit minder vaak te doen, en bedrijven met minder dan 100 werknemers zijn voorlopig uitgezonderd van deze verplichtingen. Toch vindt FNV dat ook de Nederlandse politiek moet ingrijpen. ‘We hebben harde wetgeving nodig vanuit Den Haag,’ aldus van Weegberg.
Hij benadrukt dat ongelijke beloning al 50 jaar bij wet verboden is. ‘De verantwoordelijkheid wordt nu bij individuele vrouwen gelegd. Maar werkgevers moeten deze verantwoordelijkheid dragen en eerlijke lonen garanderen.’
Leren onderhandelen én duidelijkheid bij bedrijven
Volgens onderzoeker Jaap van Muijen van Nyenrode is transparantie belangrijk, maar moeten werknemers zelf ook sterker worden in het onderhandelen. ‘Mannen én vrouwen onderhandelen vaak niet, terwijl dat veel kan opleveren.’
Hij pleit voor helderheid bij bedrijven: ‘Maak duidelijk wat er onderhandeld kan worden en hoe. Waarom zou iemand vanwege hun geslacht minder verdienen?’
Acties door het hele land
Op Equal Pay Day worden in het hele land acties gevoerd om aandacht te vragen voor de loonkloof. Zo werd er gedemonstreerd bij de Tweede Kamer en legde Oranje-keepster Josine Koning het trainen stil op het hockeyveld in Den Bosch. Ook zetten veel vrouwen vandaag een ‘out of office’-melding om aandacht te vragen voor het probleem.
Verandering is mogelijk
Liselotte heeft uiteindelijk besloten om haar baan op te zeggen en vond een betere werkplek. ‘Ik zit nu op een fijne plek, met goed management en fijne collega’s. Er zijn bedrijven waar het wél goed geregeld is, je moet alleen soms even verder zoeken.’
De boodschap van Liselotte aan andere vrouwen? ‘Wees niet bang om op te stappen als je niet gewaardeerd wordt. Er is altijd een plek waar je krijgt wat je verdient.’